Herkomst van namen.
Zeer veel familienamen zijn van toponiemen (aardrijkskundige namen) afgeleid. Deze namen geven aan waar men vandaan kwam (herkomstbenaming), welk gebied of landgoed men bezat of beheerde, of welke huizen men al dan niet met bijhorend land in eigendom of huur had.
Bij deze laatste groep duiden de namen tevens aan waar men woonde. (Straatnummers waren immers nog niet ingevoerd!) Dit type naam wordt dan ook wel met de term ‘adresnaam’ van de herkomstbenaming onderscheiden. Herkomstbenamingen gaan voornamelijk terug op namen van steden, dorpen en landen; adresnamen op microtoponiemen: namen van huizen, velden, waterlopen, straten. De elite die zich naar haar bezittingen noemde, plaatste zich als het ware tussen deze categorieën in.
Het onderzoek naar de oorspronkelijke betekenis van een plaatsnaam dient altijd uit te gaan van de vroegste vermeldingen van die naam in de schriftelijke bronnen. Er kan soms een aanzienlijk verschil bestaan tussen de vorm van het toponiem op het moment van zijn ontstaan en die waaronder hij nu in dialect of standaardtaal bekend is. Hoe ouder de attestatie, hoe dichter hij bij het moment ligt waarop de naam is gevormd en hoe groter de kans om daardoor het woord of de woorden te kunnen identificeren die aan die vorming ten grondslag hebben gelegen. Oude vermeldingen kunnen ons bovendien dikwijls helpen meer inzicht te krijgen in de ontwikkeling die een naam heeft ondergaan sinds het het moment van de naamvorming” [R. Rentenaar, ‘Over de plaatsnaam Baarn’, in: Van Baerne tot Baarn, Baarn 1999, p 16].
Het dorp Puiflijk.
I
n het land van Maas en Waal ligt het dorp Puiflijk. Cor van den Heuvel heeft een boek geschreven over de geschiedenis van dit dorp op de heuvel, getiteld “Mensen op de hucht”. Het dorp verschijnt in 1127 op de kaart en werd geschreven als Puflicke (1176), Puflice (1176), Puflick (1176), Puflica (1189) Puflic (1225 en 1230) Puijflijk (1288) en Puflick (1300). Vooral in de vroegere schrijfwijzen overheerst de “Puf” en in de streektaal overheerst nu nog steeds de “Puf” in Puflijck.
Dat deel van de naam kan verwant staan aan het Frans “Puy”, (puist). In het Duits kan “Puf” hetzelfde betekenen als “Puffe” (opbolling). In het Engels betekent “Puf” ook opbolling. Lijk (Lijck, Licke) betekent zoveel als plaats.
Puiflijk zou dan als plaats op de hoogte zijn, net als het Duitse Puffendorf, vlakbij Aken. Ook dat dorp ligt op een bult.
Het dorp Puiflijk ligt op een natuurlijke verhoging. Dat was vroeger nodig omdat de dorp jaarlijks overstroomde door het overvloedige smeltwater in de rivier, afkomstig uit de Alpen en de verdere zijrivieren stroomopwaarts.
Door die overstromingen trokken ook veel mensen weg uit het dorp. In een oud reisatlasje komt het dorp een dorp met de naam van Puffelen voor. Het is hetzelfde dorp dat nu Puiflijk heet en gelegen is in de gemeente Druten.
Na 1500 zijn er nog een aantal personen gevonden met de naam van Puffelick.
In 1515 is een Floris van Puffelick schepen van Deijl. Ene Jacob van Puffelick is dan pater in het vrouwenconvent van Heusden.
In 1532 is Heimerick van Puffelick heemraad van het Ambt van Maas en Waal.
In 1542 komen we nog een Johan van Puffelick tegen.
Onbekend verband met dit alles zijn Henrik van Puyflick (1442) en Agnes von Puffelick (1482) die huwt met Geesil van Baynem.
Hun kind wordt geboren in 1509 en is Walraven van Baynem. Walraven huwt Catherine Van Meer (geboren plm. 1512) en samen hebben zij een dochter Catharine van Beynum (geboren plm. 1539). (Bron: Familytree Kirk Larsen.)
